طلیعه ظهور

مسأله مهدویت و اعتقاد به منجی از موضوعات مطرح در میان همه ملت‌ها و مکتب‌های الهی و مادی است و در اسلام تمام فرقه‌ها و مذاهب اسلامی در انتظار یک مصلح جهانی از دودمان رسول خدا(ص) به سر می‌‌برند و به عنوان یک اعتقاد عمومی امت اسلامی مورد توجه بوده است، هر چند که اهل سنت آن را به عنوان یک مسأله فرعی مسلم پذیرفتند، اما شیعیان با اتصال به معارف الهی نورانی اهل بیت(ع) و ارائه صفات و ویژگی‌ها و فلسفه و اهداف روشن در اعتقاد به مهدویت، چشمه امید به آینده را در دل ستمدیگان و ملت‌های محروم باز کرده است، البته در این رابطه سؤالات و شبهاتی پیرامون مهدویت و مسائل آخرالزمان مطرح می‌شود از جمله اینکه چرا باید از دیدار و مصاحبت مولایمان امام عصر(عج) محروم باشیم، مگر فرق ما با امت‌های قبلی چیست؟ مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم این گونه به این شبهه پاسخ می‌دهد:

بی‌تردید غیبت حضرت علل و عواملی دارد که به بعضی از آنها اشاره می‌شود:

-وجود حاکمان ستمگر و خوف از قتل پیغمبر اکرم و ائمه اطهار(ع)

کراراً به مردم گوشزد کرده بودند که دستگاه ظلم و ستم، سرانجام به دست مهدی موعود(عج) برچیده می‌شود و کاخ‌های بیدادگری را واژگون خواهد کرد، از این رو اربابان قدرت و ثروت نامشروع چون وجود امام را سد راه منافع و مقاصد شوم خود تشخیص می‌دادند و ریاست و فرمانروایی خویش را در خطر می‌دیدند، کمربستند که وجود مقدس آن جناب را از میان بردارند و خودشان را از این خطر بزرگ برهانند، در این تصمیم اساسی که حیات شان بدان بسته بود، با هم متحد شده تا ریشه عدالت و دادخواهی را قطع نمی‌کردند هرگز از پای نمی‌نشستند، لذا در برخی روایات، علت غیبت امام زمان(عج) را خوف از کشته شدن دانسته‌اند، امام صادق(ع) فرمود: پیامبر اکرم(ص) فرمودند: به ناچار برای این کودک، غیبتی خواهد بود، گفته شد برای چه یا رسول الله؟ فرمود: خوف از کشته شدن دارد.

-ناسپاسی امت اسلام در قبال نعمت ولایت

در صورتی که انسان‌ها در قبال نعمت‌های الهی، شاکر باشند و وظایف خود را انجام دهند، آن نعمت پایدار می‌ماند، ولی در صورتی که نسبت به آن ناسپاسی شود، آن نعمت‌ها پایدار نمی‌ماند و می‌گریزند، خداوند متعال می‌فرماید: «ذلک بأنّ الله لم یک مغیّراً نعمةً أنعمها علی قوم حتی یغیّروا ما بأنفسهِم و أنّ الله سمیع علیم»؛ این(کیفر) بدان سبب است که خداوند نعمتی را که به قومی ارزانی داشته باشد تغییر نمی‌دهد، مگر آنکه آنان، آنچه را در دل دارند تغییر دهند و خدا، شنوای داناست.

امام رضا(ع) فرمودند: با نعمت‌ها خوش‌همسایگی کنید، زیرا که نعمت‌ها رمنده‌اند و اگر از مردمی برمند، دیگر به سوی آنان باز نمی‌گردند، از آیات قرآن و احادیث اسلامی این چنین به دست می‌آید که این انسان‌ها هستند که باعث رمیدن نعمت‌ها از خود می‌شوند و به فرموده امیرالمؤمنین(ع) قدر نعمت‌ها در قیاس با ضد آن‌ها شناخته می‌شود و وقتی انسان‌ها نعمتی را از دست دادند، تازه ارزش آن برایشان معلوم می‌شود، خداوند متعال، نعمت ولایت اهل بیت(ع) را به مسلمانان مخصوصاً شیعیان عطا فرمود، اما عده کثیری، در برابر این نعمت بزرگ، ناسپاسی کردند و قدر آن را ندانستند و اهل بیت(ع) را یاری نکردند و این ناسپاسی بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) خود را نشان می‌دهد.

حضرت صادق(ع) فرمود: خداوند برای شما در حسین بن علی(ع) فرج قرار داده بود و چون او را یاری نکردند به تأخیر افتاد، حضرت مجتبی(ع) فرمود: اگر من ناصر می‌داشتم، با معاویه صلح نمی‌کردم و همچنین ائمه دیگر هر کدام از نبودن ناصر، شکایت داشتند و کسانی که از تاریخ با اطلاع‌اند، می‌دانند که در زمان امام حسن عسکری(ع)، پراکندگی شیعه و ضعف و انکسارشان بیش از حد بوده و مخصوصاً امام هادی(ع) و امام عسکری(ع) در سامرا، در شدت تقیه و زیر نظر بودند، پس با نبودن ناصر و حامی و خوف جان، هیچ راهی بهتراز غیبت نیست.

پس آنچه باعث محرومیت انسان‌ها از امام حاضر شده سوء رفتار خود آن‌ها بوده است و غیبت آن حضرت هم تنبیهی است بر این تقصیر و هم توجهی برای ایجاد اشتیاق و قدردانی از نعمت ولایت است، آنچه گذشت برخی از عواملی بود که باعث محرومیت انسان‌ها از فیض حضور ظاهری امام مهدی(عج) شده است، چنانچه ملاحظه شد عمده دلایل محرومیت از سوءرفتار ما انسان‌ها نشأت می‌گیرد و بی‌تردید ظاهر نشدن امام مهدی(عج) علتی جز باقی ماندن این عوامل ندارد،  مطمئن باشید که اگر انسان‌های معاصر در مسیر ایجاد زمینه مناسب برای ظهور تلاش کنند و در خود و دیگران این آمادگی را ایجاد کنند، امام مهدی(عج) لحظه‌ای در ظهور تأخیر نخواهند کرد.

چنانکه خواجه نصیرالدین طوسی می‌گوید: «علت غیبت امام مهدی(عج) نه از جانب خداوند سبحان است و نه از جانب خود امام زمان(عج) بلکه علت غیبت متوجه مردم است و آن غالب بودن خوف بر امام و اینکه مردم از امام اطاعت نکنند است، پس هنگامی که علت غیبت بر طرف شود امام ظهور می‌کند».

خلاصه مطلب آنکه:

1. وقتی مردم در مقابل نعمت‌ها، ناسپاسی و کفران بورزند، نعمت‌ها از ایشان گرفته می‌شود، مخصوصاً نعمت حضور امام(ع).

2. از آنجا که امام عصر(عج) وارث پیامبران و امامان(ع) است، باید این ذخیره الهی حفظ شود تا وعده الهی حاکمیت صالحان و مستضعفان در زمین را محقق سازد.

3. در مورد علل غیبت امام(عج)، وجوه مختلفی در روایات بیان شده و غیبت عکس‌العمل سوءرفتار مردم بیان شده است، در پایان تذکر این نکته لازم است که ممکن است غیبت اسرار نهفته دیگری نیز داشته باشد که ما از درک آن عاجزیم چنانچه در برخی روایات به این موارد اشاره شده است.